Δευτέρα 25 Ιουνίου 2007





3ο Παγκόσμιο Συνέδριο Τυπογραφίας και Οπτικής Επικοινωνίας – Ημέρα 4η

Άργησα και σήμερα αλλά ήταν αναμενόμενο. Δεν έχω καταφέρει να λύσω το πρόβλημα με το πρωινό ξύπνημα, εδώ και πολλά χρόνια… Θα το καταφέρω τώρα;
Σήμερα το πρόγραμμα ήταν πολύ φορτωμένο και υπήρχαν εισηγήσεις σε δύο αίθουσες। Ξεκίνησα από την conference hall, αφού πρώτα σιγουρεύτηκα ότι έχω άξια ανταποκρίτρια στην ceremonial hall. Και ενώ κατέφτασα με τουλάχιστον μισή ώρα καθυστέρηση, συνειδητοποίησα ότι δεν είχα χάσει την πρώτη ομιλήτρια κ. Πιτσάκη Ειρήνη, εξαιτίας κάποιου τεχνικού προβλήματος. Τελικά, μας μίλησε για την αναγκαιότητα της σφαιρικής προσέγγισης, που θα έπρεπε να έχουν όσοι ασχολούνται με τις εκδόσεις. Συνέχισε η κ. Μπάνου, με μια εισήγηση σχετικά την εκτίμηση και τη διαχείριση της ποιότητας των βιβλίων. Πολύ πλήρεις εισηγήσεις και οι δύο.

Κάναμε ένα πολύ γρήγορο διάλειμμα και πάλι πίσω για τον κ. Μπάκα και την εισήγηση του για το περιοδικό Acro. Η αίθουσα ήταν κατάμεστη με όρθιους και καθιστούς και όσο περνούσε η ώρα, έρχονταν και άλλοι. Μας μίλησε απλά και με πολύ ειλικρίνεια για το εγχείρημα του acro. Μας παρουσίασε την ιστορία πίσω από τα τεύχη και το πραγματικό του «βίτσιο». Να φτιάξει το acro, σαν σχολείο. Μαζί με τον αυλόγυρο, γιατί μαθαίνεις καλύτερα όταν παίζεις. Ήταν μια υπέροχη εισήγηση, για ένα περιοδικό, που αγάπησα όντας ακόμα σπουδάστρια και αγαπώ μέχρι και σήμερα.

Μετά κατεβήκαμε κάτω στην Ceremonial hall και παρακολουθήσαμε την εισήγηση της κ. Μαρίας Νικόλα, σχετικά με την τέχνη της αφίσας, της διαμαρτυρίας. Ακόμα μια υπέροχη παρουσίαση, με απίστευτο υλικό, το οποίο δεν προλαβαίναμε να φωτογραφίζουμε και να απολαμβάνουμε. Το σαββατοκύριακο θα ανεβάσω πολύ υλικό φωτογραφικό. Για την ώρα θα περιοριστώ στα παραδείγματα, που με καθήλωσαν.
Για να μπορέσουμε να προλάβουμε το πρόγραμμα, στριμώχτηκε στο μεσημεριανό διάλειμμα η κ. Βαγγελιώ Τζανετάτου, την οποία περίμενα να παρακολουθήσω με πολύ ενδιαφέρον. Μια πολύ καλά οργανωμένη παρουσίαση, με πλούσιο οπτικό υλικό, για τη βιβλιοδεσία, ένα τομέα με εξαιρετικό ενδιαφέρον και ελάχιστες αναφορές.
Και πάλι τρέξαμε για ένα πολύ μικρό διάλειμμα φαγητού και κρυφοκοιτάζαμε και το design game, που γινόταν στο γυμναστήριο με τον Blokland. Μα πόσα κομμάτια να γίνει κάποιος για να τα παρακολουθήσει όλα; Ωραία ήταν! Ελπίζουμε να μας δεχθούν, να παίξουμε το Σάββατο!
Και πάλι τρέξαμε να πιάσουμε καλές θέσεις στην Ceremonial hall, για να παρακολουθήσουμε την εισήγηση της κ. Γιάγκου, για την προώθηση των ελληνικών προϊόντων αλλά και για την εισήγηση του κ. John Langdon. Ο κ. Langdon είναι διάσημος για τα καρκινικά λογότυπα και πραγματικά μας αφόπλισε με την αμεσότητα, το χιούμορ και την απλότητα του! Μέχρι και φωτογραφία του ως μωρό μας έδειξε! Έχω φωτογραφήσει ότι μας έδειξε. Για την ώρα ανεβάζω ένα μικρό δείγμα για να μπείτε καλύτερα στο κλίμα.
Μετά το διάλειμμα επανήρθαμε για να παρακολουθήσουμε την εισήγηση του κ. Τσέβη, σχετικά με τα φωτογραφικά μωσαϊκά. Κατάφερε και πάλι και μας συγκίνησε με την αναφορά στους ASCII artists, αλλά σαφώς μας γοήτευσε με τα άπειρα παραδείγματα των μωσαϊκών. Την σκυτάλη πήρε ο κ. Αρβανίτης, που μας έδειξε ότι γραφιστική δεν είναι μόνο να πουλάμε, αλλά και να επικοινωνούμε. Ανέβασε του τόνους, λέγοντας φωναχτά κάποιες μεγάλες αλήθειες. Θα ήθελα να υπάρχει δυνατότητα διαλόγου όμως. Θα ήταν πραγματικά πολύ ενδιαφέρον.
Και τέλος ο κ. Akiem Helmling για τους Underware, ήταν ο πρώτος ομιλητής, που καταχειροκροτήθηκε στην μέση της ομιλίας του, καθώς μας άφησε άφωνους με ένα α, που άλλαζε μορφή ανάλογα με το τι άκουγε, με βιβλία για σάουνα και πώς να τα διαβάσετε, με sexy γραμματοσειρές, με το type radio και το project sweet 16teen! Χείμαρρος. Δεν θέλαμε να τελειώσει.
Μια πολύ γεμάτη μέρα, με παρουσιάσεις και εισηγήσεις που άξιζαν όλο το τρέξιμο. Ανταποκριτές μου ανέφεραν ότι και αυτά που έχασα ήταν απλά υπέροχα αλλά τι να κάνουμε… Περιμένουμε το αύριο για να αναπληρώσουμε!

Παρασκευή 22 Ιουνίου 2007

3ο Παγκόσμιο Συνέδριο Τυπογραφίας και Οπτικής Επικοινωνίας – Ημέρα 3η

Αφήσαμε πίσω μας, δύο πολύ δημιουργικές ημέρες, για να περάσουμε δυναμικά στο κυρίως πρόγραμμα του Συνεδρίου. Ομολογώ ότι σήμερα, δεν πήγα στους εναρκτήριους χαιρετισμούς επισήμων, πολιτικών και φορέων. Γενικά δεν τα πάω και πολύ καλά με αυτά και ειδικά τώρα, που άρχισε ελαφρά να μυρίζει κάλπη. Εκμεταλλεύτηκα την ευκαιρία για μια γρήγορη επίσκεψη σε Παπασωτηρίου, μήπως και καταφέρω και βρω βιβλιογραφία για την καλλιτεχνική βιβλιοδεσία.
Έφτασα στο Πανεπιστήμιο κατά τις 11:00, για το διάλειμμα του καφέ. Κατέβηκα στο γυμναστήριο, που μας έχει παραχωρήσει το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, για να περνάμε τον ελεύθερο χρόνο μας και περίμενα να το βρω άδειο! Μα τι έκπληξη! Όχι απλά ήταν κατάμεστο αλλά είχαν έρθει και όλοι οι εκθέτες της έκθεσης «Προϊόντα και Υπηρεσίες». Η ουρά για τον καφέ φαινόταν ατελείωτη και εγώ έβρισκα παντού γνώριμα πρόσωπα! Ενημερώθηκα από τους τολμηρούς, που είχαν έρθει από το πρωί, ότι δεν είχα χάσει κάτι σημαντικό και για τις αλλαγές στο πρόγραμμα.
Ξαναμπήκαμε στο Αμφιθέατρο Τελετών, στις 11:30 για να παρακολουθήσουμε την εισήγηση του κ. Στέργιου Δελιαλή. Τι να γράψω και να μην φανεί λίγο; Ο τίτλος νομίζω τα λέει όλα. «Because Helvetica is the perfume of the city». 4 σημεία. 1ο Τι παράγει η Ελβετία. 2ο Κινηματογράφος. 3ο Κόκκινο. 4ο Πόλη. Εισήγηση – έμπνευση.
Με πολύ κουράγιο και θάρρος συνέχισε ο κ. Μανόλης Σαββίδης, ο οποίος έστω και διστακτικά, έκανε μια απολαυστική εισήγηση για το πως μπορεί να είναι κάποιος Έλληνας. Τυπογραφικά. Απίστευτα παραδείγματα και τρανταχτά γέλια, ειδικά στο σημείο «2004: We are the champions» με αρχαιοελληνική γραφή! Τι να πρωτογράψω. Εγώ προσωπικά στάθηκα ιδιαίτερα στις cult ψησταριές Λεωνίδας και στο Caesar’s Palace. Προσπάθησα να φωτογραφίσω για να μοιραστώ.
Μια εκτενή ιστορική αναδρομή στην ιστορία της τυπογραφίας στην Κύπρο, έκανε ο κ. Ανδρέας Σοφοκλέους και μετά ακολούθησε το διάλειμμα για μεσημεριανό. Λαοθάλασσα το γυμναστήριο και όλοι ενθουσιασμένοι από τις εκθέσεις (ξέχασα να αναφέρω και την πολλά αναμενόμενη «Αποφθέγματα») και τις εισηγήσεις.
Εκμεταλλευτήκαμε το μεγάλο διάλειμμα και επισκεφτήκαμε το περίπτερο από τα χαρτιά Περράκης. Ειδικά για εμάς, έγινε μια πλήρης παρουσίαση των καταπληκτικών χαρτιών, καθημερινών και ειδικών! Προμηθευτήκαμε τα μοναδικά δειγματολόγια χαρτιού και εγώ από την χαρά μου στην θέα της μαύρης διαφάνειας subtil και του ασορτί φακέλου, έκανα απίστευτες δηλώσεις! Νομίζω ότι οι δηλώσεις μου, θα τους στιγματίσουν για πάντα.
Συνεχίσαμε με την κ. Λεώνη Βιδάλη και το τμήμα Γραφικών Τεχνών της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας. Τα παιδιά έκαναν εξαιρετική δουλειά για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης και τον Εγγονόπουλο. Η παρουσίαση ήταν τόσο συμπυκνωμένη για να δούμε όλες τις εργασίες, που δεν προλαβαίναμε να φωτογραφίζουμε. Με χαρά είδα ότι όποιος θέλει να μελετήσει περισσότερο, τα δημιουργήματα των παιδιών, μπορεί στο Γαλλικό Ινστιτούτο.
Συνέχισαν οι κ.κ.
Guy Hutsebaut, Fred Smeijers με την παρουσίαση του Μουσείου Plantin-Moretus, που μπήκε στον κατάλογο Ιστορικής Κληρονομιάς της UNESCO ως το μοναδικό τέτοιο, με τη μεγαλύτερη και σημαντικότερη τυπογραφική συλλογή, η οποία προέρχεται από πρωτότυπο υλικό της φίρμας που ίδρυσε ο Christopher Plantin τον 16ο αιώνα και που διατηρήθηκε ως το 1800 περίπου. Λεπτομερής παρουσίαση με μοναδικό οπτικό υλικό.
Ακολούθησε η παρουσίαση του κ. Αλέξανδρου Κουρή, για το Destination branding ή πώς να προωθήσετε τον τουρισμό μιας χώρας. Συγκεκριμένα της Ελλάδας. Είπε κάτι, που έκανε κλικ μέσα μου, αλλά θα το αναλύσω σε άλλο Post.
Τρέξαμε για ένα γρήγορο διάλειμμα και συνεχίσαμε με την ομιλία του διακεκριμένου προσώπου, που για φέτος ήταν ο κ.
Peter Karow. Αφοπλιστικό χιούμορ και αμεσότητα. Απλός και άνετος με τα δεδομένα, που ήταν αρκετά ωστόσο τα παρουσίαζε με εξαιρετική ευκολία.
Αναμένουμε με μεγάλη αγωνία τη δεύτερη μέρα του συνεδρίου όπου θα πρέπει να τρέχουμε πάνω κάτω για να τα προλάβουμε όλα!

Πέμπτη 21 Ιουνίου 2007

3ο Παγκόσμιο Συνέδριο Τυπογραφίας και Οπτικής Επικοινωνίας - Workshops Μέρα 2η

Το κείμενο που ακολουθεί είναι αναδημοσίευση από το http://mafaldaq.blogspot.com/και αναφέρεται στο πολύ σημαντικό συνέδριο που γίνεται στη Θεσσαλονίκη σχετικά με την Τυπογραφία και την Οπτική Επικοινωνία

Και σήμερα καταφέραμε και ολοκληρώσαμε το βιβλίο-σημειωματάριο! Ξεκινήσαμε πρωί – πρωί, χαλαρά, να κουβεντιάζουμε τις απορίες της προηγούμενης ημέρας। Συνταγές για κόλλες, βαφές υλικών, διαδικασία και άλλα πολλά। Όταν άρχισαν να καταφτάνουν και οι πιο αργοπορημένοι, αρχίσαμε την επεξεργασία της δερμάτινης ράχης। Σταδιακά περάσαμε στη προετοιμασία του εξώφυλλου και μοιραία ήρθε και στιγμή για την ραφή! Μάταια η κ। Τζανετάτου, προσπαθούσε να μας δείξει αργά-αργά, πως δένεις ταυτόχρονα δερμάτινη ράχη, δεκαεξασέλιδα και εξώφυλλο, χωρίς να μας αγχώσει. Όταν ήρθε η ώρα να πιάσουμε και εμείς βελόνα και κλωστή, επικράτησε η απόλυτη απελπισία! Δύσκολη διαδικασία! Και πάλι εύγε στην κ. Τζανετάτου, για την απίστευτη υπομονή της.


Καταφέραμε όμως και ολοκληρώσαμε το βιβλίο-σημειωματάριο! Και έχω και μικρό διαγωνισμό! Αναμένω εντυπώσεις καθώς και σχόλια για το ποιο πιστεύετε ότι είναι το πιο όμορφο! Όσοι με γνωρίζουν καλά, μπορούν να εντοπίσουν και ποιο είναι δικό μου!

Εκτός από τον διαγωνισμό, έχω καταφέρει να φωτογραφίσω πολλές δημιουργικές στιγμές. Ελπίζω να μπορούν να μεταφέρουν το κλίμα, που επικρατούσε.

Τυπογραφείον

Οι άξιοι ανταποκριτές μου, με διαβεβαίωσαν ότι ήταν μια πολύ δημιουργική ημέρα, με πολύ κουβέντα και πολλά τυπώματα. Στο μεσημεριανό διάλειμμα, ξεκινήσαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση σχετικά με την εκπαίδευση πελατών και τον εκφυλισμό των διαφημιστικών εταιριών. Η κουβέντα θα συνεχιζόταν και στο εργαστήριο και πολύ θα ήθελα να έχω μια ανταπόκριση, αλλά δεν πρόλαβα κάποιον στο κλείσιμο της ημέρας. Να ευχαριστήσουμε για τα πανέμορφα μπλοκάκια, που ήταν μια πρωτοβουλία των υπεύθυνων, αυτού του εργαστηρίου.

Καλλιγραφία – Σχεδιασμός Γραμματοσειράς

Για ακόμα μια μέρα, δεν συναντήσαμε τους συμμετέχοντες από αυτά τα δυο εργαστήρια. Έμαθα όμως ότι στο σχεδιασμό γραμματοσειράς ήταν και ο κ. Γεράσιμος Λεωνίδας. Για όσους δεν κατάφεραν να τους γνωρίσουν συνιστώ το future workshop, στην Πέμπτη στις 21:00. Δήλωση συμμετοχής στην γραμματεία του συνεδρίου, άμεσα, γιατί υπάρχει όριο συμμετεχόντων και μπορεί να μην προλάβετε!

Τετάρτη 20 Ιουνίου 2007

3ο Παγκόσμιο Συνέδριο Τυπογραφίας και Οπτικής Επικοινωνίας

Το κείμενο που ακολουθεί είναι αναδημοσίευση από το http://mafaldaq.blogspot.com/
και αναφέρεται στο πολύ σημαντικό συνέδριο που γίνεται στη Θεσσαλονίκη σχετικά με την Τυπογραφία και την Οπτική Επικοινωνία.


Τυπογραφίας και Οπτικής Επικοινωνίας - Workshops Μέρα 1η

Το πολυαναμενόμενο Συνέδριο είναι πλέον γεγονός! Και για να μην μένουν παραπονεμένοι φίλοι, συνάδερφοι και μαθητές, θα γράφω κάθε μέρα μια μικρή αναφορά για να ενημερώνω και αυτούς, που για διάφορους λόγους δεν μπόρεσαν να συμμετέχουν।

Εργαστήρια

Στα πλαίσια του συνεδρίου γίνονται 4 εργαστήρια – workshops, από τα οποία οι σύνεδροι, μπορούν να διαλέξουν μόνο ένα για να συμμετέχουν। Το εργαστήριο της καλλιγραφίας και του σχεδιασμού γραμματοσειράς, το είχα καλύψει με τα σεμινάρια που έγιναν προ συνεδρίου. Έτσι έπρεπε να διαλέξω ανάμεσα στο Τυπογραφείον και την καλλιτεχνική Βιβλιοδεσία. Αφού διασφάλισα ότι άξιοι ανταποκριτές, θα καλύψουν το Τυπογραφείο, δήλωσα τον εαυτό μου, στο εργαστήρι της καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας. Ήθελα να το παρακολουθήσω από το 1ο Συνέδριο και επειδή δεν το είχα καταφέρει, μου είχε μείνει απωθημένο.

Καλλιτεχνική Βιβλιοδεσία

Το εργαστήριο συντόνιζε η κ. Ευαγγελία Τζανετάτου, η οποία μας ενημέρωσε ότι σε αυτές τις δύο ημέρες, θα προσπαθούσαμε να «δέσουμε» ένα βιβλίο, με μαλακή βιβλιοδεσία τύπου Langstichheftung, με επιμηκή ραφή και κόμπους. Πρόκειται για γερμανικές μεσαιωνικές κατασκευές, που επανεμφανίζονται στην Ιταλία κατά την περίοδο της Αναγέννησης. Συνήθως πρόκειται για λευκά φύλλα για διάφορες εφαρμογές!
Το δείγμα, μας ενθουσίασε। Και ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε σιγά-σιγά και το δικό μας. Βέβαια, λίγο η απειρία όλων μας, λίγο το γεγονός ότι ήμασταν πολλοί, δημιουργήσαμε μια χαοτική κατάσταση στον χώρο! Η κ. Τζανετάτου, πάλευε να μας προλαβαίνει από το να κάνουμε λάθη από απειρία και βιασύνη, αλλά το χαρούμενο πλήθος, φαινόταν αχαλίνωτο! Πάντως θαύμασα την υπομονή της και κυρίως την ανάγκη της για τελειότητα παρά τις όποιες αντίξοες συνθήκες. Τελικά καταφέραμε, να λιάνουμε τα φύλλα, να περάσουμε πρώτο στρώμα κόλλας και δεύτερο στρώμα κόλλας διακοσμητικής, να φιλοτεχνήσουμε πολλά εξώφυλλα και να βάψουμε τα δέρματα της ράχης! Αύριο αναμένεται να ολοκληρώσουμε το «βιβλίο» μας, με το ράψιμο του! Ανυπομονώ να το δω ολοκληρωμένο! Θα προσπαθήσω να φωτογραφήσω το αρχικό δείγμα και τα καλύτερα παρα-δείγματα!

Τυπογραφείον

Εγώ σκαστά περνούσα πριν από κάθε διάλειμμα, για να δω τι κάνουν! Και οι ανταποκριτές μου, με διαβεβαίωσαν ότι ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον εργαστήρι, όπου τύπωσαν μπλουζάκια, υφάσματα, κορδόνια από τσαντάκια (έλεος…) και είδαν πολλά ενδιαφέροντα। Μίλησαν για την σχέση γραφίστα – τυπογράφου, που παραμένει μια σχέση λατρείας και μίσους και για άλλα πολύ χρήσιμα! Έπιασαν χαρτιά και συζήτησαν για τις δυνατότητες τους. Πολύ θα ήθελα να είμαι και εκεί αλλά ήταν αδύνατο!

Καλλιγραφία – Σχεδιασμός Γραμματοσειράς

Πρόσεξα ότι στα διαλείμματα, δεν εμφανίζονταν οι συμμετέχοντες από αυτά τα δυο εργαστήρια. Και μπορώ να πω από προσωπική πείρα, ότι μου φάνηκε απόλυτα φυσιολογικό. Γιατί οι μεν με τον κ. Μιχάλη Σέμογλου και οι δε με τις κ. Εύα Μασσούρα και κ. Ειρήνη Βλάχου, δεν θα ένιωθαν καν την ανάγκη να βγουν από την αίθουσα. Όποιος δεν έχει πάει, απλά έχει χάσει. Δεν κατάφερα να ανακαλύψω αν ήταν στο σχεδιασμό γραμματοσειράς και ο κ. Γεράσιμος Λεωνίδας, για να σιγουρευτώ ότι όλοι θα παραμείνουν εκεί μέχρι το βράδυ. Αύριο με περισσότερα νέα!
Περισσότερες πληροφορίες:
http://www.ictvc.org/

Σεμινάριο: "Προστασία έντυπου και ψηφιακού υλικού"

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

Βασικές Αρχές Προστασίας Υλικού Βιβλιοθηκών




Από τις 11 έως τις 15 Ιουνίου 2007 πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης το σεμινάριο επιμόρφωσης με τίτλο: «Βασικές αρχές προστασίας υλικού βιβλιοθηκών» στο κτήριο του ΙΝΕΠ στην οδό Πειραιώς 211. Το σεμινάριο ήταν δομημένο σε τρεις άξονες: α) Βασικές αρχές προληπτικής και επεμβατικής συντήρησης υλικού βιβλιοθηκών, β) Διατήρηση φωτογραφικών συλλογών στις βιβλιοθήκες και γ) Καλλιτεχνική βιβλιοδεσία. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν και δύο επισκέψεις: στο τμήμα Συντήρησης της Βιβλιοθήκης της Βουλής στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο και στο τμήμα Φωτογραφικών Αρχείων του Ελληνικού και Λογοτεχνικού Ιστορικού Αρχείου. Οι συμμετέχοντες του σεμιναρίου ήταν 15, προερχόμενοι τόσο από την Αττική (Βιβλιοθήκη Βουλής, Εθνική Βιβλιοθήκη, Δημοτική Πινακοθήκη), όσο και από την επαρχία (Ρόδος, Ιωάννινα, Ναύπακτος, Ηράκλειο).

Δευτέρα 11/6/2007: Η εισηγήτρια Νίκη Πετράκη, συντηρήτρια βιβλίου και αρχειακού υλικού της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο, αναφέρθηκε διεξοδικά στις βασικές αρχές προληπτικής και επεμβατικής συντήρησης υλικού βιβλιοθηκών. Πιο συγκεκριμένα, προχώρησε σε μια ιστορική αναδρομή της ιστορίας της γραφής και των επιμέρους υλικών που αυτή αποτυπωνόταν στο πέρασμα των αιώνων: πάπυρος, περγαμηνή, ξύλο, δέρμα χαρτί. Επίσης, η εισηγήτρια ανέλυσε τα διάφορα είδη μελανιών που χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται στην αποτύπωση της γραφής κυρίως στο χαρτί. Ασφαλώς το μεγαλύτερο μέρος της εισήγησης επικεντρώθηκε στο χαρτί και στα μελάνια.
Προσδιόρισε δύο τύπους μελανιών: τα μαύρα μελάνια και τα φερογαλλικά μελάνια. Τα μαύρα μελάνια, προερχόμενα από άνθρακα (αιθάλη) είναι περισσότερο σταθερά και σε γενικές γραμμές δεν επηρεάζουν το χαρτί. Τρεις είναι οι κύριοι παράγοντες που επιδρούν στη ζωή των μελανιών και εν τέλει οδηγούν στην καταστροφή τους: α) το φως, β) οι ατμοσφαιρικοί ρύπου και, γ) η υγρασία. Αντίστοιχα στο χαρτί οι κύριοι επιβαρυντικοί παράγοντες πέρα από τους τρεις που αναφέρθηκαν για τα μελάνια είναι, επίσης, τα έντομα, οι μύκητες και οι διάφοροι μικροοργανισμοί. Για παράδειγμα η υγρασία επιδρά στο χαρτί προκαλώντας αρχικά μια όξυνση, μέσω της οποίας προκαλείται μια χημική ένωση, γνωστή ως υδρόλυση με επακόλουθο τη μερική ή ολική καταστροφή του χαρτιού.

Τρίτη 12/6/2007: Πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο τμήμα Συντήρησης της Βιβλιοθήκης της Βουλής. Εκεί, η προϊσταμένη του Τμήματος μαζί με το προσωπικό, αφού μας εξήγησαν τους στόχους του τμήματος, προχώρησαν σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα επίδειξη αποκατάστασης και συντήρησης ενός τόμου εφημερίδας. Στη συνέχεια ακολούθησε ξενάγηση στα υπόλοιπα τμήματα της βιβλιοθήκης με ιδιαίτερη έμφαση στο τμήμα της Μικροφωτογράφης, στο τμήμα του Ημερήσιου και Περιοδικού Τύπου καθώς και στο τμήμα των Ιδιωτικών Συλλογών, όπου τα μέλη του σεμιναρίου είδαν στην πράξη πως προστατεύεται το υλικό της βιβλιοθήκης (χρήση διαφανειών, αντιόξεινα κουτιά, αρχειακές ταινίες ασφαλείας, συνθήκες θερμοκρασίας κλπ.).
Με την επιστροφή στο κτήριο του ΙΝΕΠ, η κυρία Πετράκη, παρουσίασε διάφορα υλικά προστασίας, όπως αρχειακές ταινίες, αντιόξεινα κουτιά, υφάσματα βιβλιοδεσίας, πολυεστερικούς φακέλους κλπ. Η δεύτερη ημέρα έκλεισε με την παρουσίαση του αποδεκτού τρόπου απεντόμωσης του υλικού με τη χρήση ουδέτερων αερίων. Αυτός συνίσταται σε γενικές γραμμές στα εξής: Όλο το υλικό το οποίο έχει προσβληθεί μεταφέρεται σε ράφια, όπου καλύπτεται από διάφανες σακούλες. Με ειδική συσκευή αφαιρείται ο αέρας (οξυγόνο) και στη συνέχεια διοχετεύεται στο εσωτερικό άζωτο (υλικό μη τοξικό). Στις σακούλες παραμένει το υλικό για περίπου 20 ημέρες και στη συνέχεια μεταφέρεται στο τμήμα συντήρησης για την τελική αποκατάσταση.

Τετάρτη 13/6/2007: Η εισηγήτρια Βασιλική Χατζηγεωργίου, υπεύθυνη του Φωτογραφικού Αρχείου του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ), παρουσίασε τους τρόπους διατήρησης των φωτογραφικών συλλογών στις βιβλιοθήκες. Η εισήγηση ξεκίνησε από μια αναλυτική ιστορική αναδρομή στην τεχνική της φωτογραφίας, την εξέλιξη του μέσου από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας και παρουσίασε τυπικά δείγματα φωτογραφιών και φωτογραφικών τεχνικών του 19ου που απαντώται σήμερα στα ελληνικά Αρχεία. Με βάση τα υλικά που χρησιμοποιούνται καθόρισε τις τεχνικές παραμέτρους για την αναγνώριση των διαφόρων φωτογραφικών τεχνικών.
Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν οι παράγοντες που επιβαρύνουν τη διατήρηση των φωτογραφικών αρχείων. Ως τέτοια προσδιορίστηκαν οι χώροι φύλαξης, η επίπλωση, η υγρασία και οι αυξομείωση της θερμοκρασία. Η κα Χατζηγεωργίου, παρουσίασε αναλυτικά το φωτογραφικό αρχείο του ΕΛΙΑ και επικεντρώθηκε τόσο στην πολιτική προσκτήσεων, όσο και στις σωστικές επεμβάσεις, τους τρόπους ταξινόμησης, φύλαξης και διάθεσης που ακολουθεί το ΕΛΙΑ. Αναλύθηκε επίσης και το κύριο πρότυπο καταλογογράφησης φωτογραφικών συλλογών το SEPIADES, το οποίο αποτελεί ανάπτυξη της European Commission on Preservation and Access (http://www.knaw.nl/ecpa/).

Πέμπτη 14/6/2007: Η εισήγηση με θέμα «Καλλιτεχνική Βιβλιοδεσία» έγινε από τον κο Διονύση Βαλάση, επίκουρο καθηγητή του τμήματος Βιβλιοθηκονομίας του ΤΕΙ-Αθήνας. Ο εισηγητής, αφού πραγματοποίησε μια σύντομη ιστορική αναδρομή στην ιστορία της γραφής, της τυπογραφίας και της βιβλιοδεσίας, παρουσίασε δείγματα καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας και εξήγησε σε θεωρητικό επίπεδο αρχικά τον τρόπο βιβλιοδεσίας. Στη συνέχεια, σε ένα μικρό «βιβλιοδετείο» που είχε συνθέσει ο κος Βαλάσης, προχωρήσαμε σε μια εξαιρετικά διαφωτιστική άσκηση «ραψίματος» ενός βιβλίου. Η ιδιαίτερη μεταδοτικότητα του κου Βαλάση και η χρήση σύγχρονων οπτικοακουστιών μέσων έδωσε σε όλα τα μέλη του σεμιναρίου πειστικές απαντήσεις για την καταλυτική επίδραση της τεχνικής της βιβλιοδεσίας στη διατήρηση και συντήρηση του έντυπου υλικού των βιβλιοθηκών. Η τέταρτη ημέρα του σεμιναρίου έκλεισε με την διδασκαλία τρόπων κατασκευής χειροποίητων αντιόξεινων φακέλων προστασίας διαφόρων τύπου υλικού.

Παρασκευή 15/6/2007: Η τελευταία ημέρα του σεμιναρίου πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του ΕΛΙΑ στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί αφού ξεναγηθήκαμε στο αρχειακό υλικού του ΕΛΙΑ, η εισηγήτρια Βασιλική Χατζηγεωργίου, μας εξήγησε την τεχνική με την οποία αντιμετωπίζουμε ένα φωτογραφικό αρχείο. Με την καθοδήγησή της πειραματιστήκαμε στην αρίθμηση, καταγραφή και, όπου ήταν δυνατόν, ταύτιση των φωτογραφιών ενός φωτογραφικού αρχείου.
Το υπόλοιπο προσωπικό του ΕΛΙΑ μας παρουσίασε τρόπους συντήρησης φωτογραφικού αρχείου (καθαρισμός αρνητικών, αποκατάσταση mirroring σε εικόνες κλπ.) καθώς και τρόπους φύλαξης και συντήρησης αυτών.
Τέλος, πραγματοποιήθηκε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση σχετικά με τα αρχεία στην ψηφιακή εποχή, τα κριτήρια επιλογής υλικού προς ψηφιοποίηση, τις τεχνολογικές δυνατότητες, το κόστος της ψηφιοποίησης κλπ.

Κλείνοντας αυτόν τον απολογισμό, κρίνουμε πως το σεμινάριο επιμόρφωσης υπήρξε αρκετά διαφωτιστικό και χρήσιμο για τους συμμετέχοντες. Επίσης, ως ικανοποιητικό κρίνεται και το επίπεδο οργάνωσης του σεμιναρίου (κτηριακές εγκαταστάσεις, υλικό που διανεμήθηκε, αρτιότητα των εισηγητών κλπ.). Μια παρατήρηση που μπορεί να διατυπωθεί εδράζεται στο γεγονός πως χρειάζονται κι άλλα τέτοιου τύπου σεμινάρια επιμόρφωσης με περισσότερο, όμως, βάθος εξειδίκευσης.