ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ!
Ντομινίκ Ντέμερ, Η μυστηριώδης βιβλιοθηκάριος, μετάφραση Πόπη Καλούδη-Escayola, εικονογράφηση Κωνσταντίνα Καπανίδου, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2005, 71 σ.
Σύγχρονη λογοτεχνία για παιδιά και για νέους-συλλογή Χελιδόνια για παιδιά από 8 ετών
Η Σαρλότ είναι η πολυπρόσωπη αλλιώτικη και όχι μόνο χάρη στο τεράστιο μαύρο καπέλο, ηρωίδα της συγγραφέως Ντομινίκ Ντέμερ. Την μια είναι η καινούρια δασκάλα που διδάσκει τα παιδιά πώς να μετράνε τους τοίχους με μέτρο μακαρόνια, παίζει ποδόσφαιρο και λέει ιστορίες. Την άλλη είναι η μυστηριώδης βιβλιοθηκάριος. Για αυτήν θα πούμε σήμερα.
Η Σαρλότ προσλαμβάνεται από τον δήμαρχο κύριο Τσαντισμένο που τα αγαπημένα του πράγματα είναι να δίνει διαταγές, να βλέπει ποδόσφαιρο στην τηλεόραση, να τσακίζει σάντουιτς με τουλάχιστον 64 φέτες ζαμπόν με μουστάρδα και δεν έχει ανοίξει βιβλίο για βιβλίο ποτέ. Η Σαρλότ καθαρίζει τον χώρο και απογράφει 163 ολόκληρα βιβλία, 202 ποντικοφαγωμένα, 7 μαύρες μεγάλες και 2 μικρές αράχνες και 5 ποντίκια (ζώα που υιοθετεί και φροντίζει). Πετάει τα βαρετά βιβλία και «φαντάζεται… βιβλία που σε κάνουν να γελάς, να κλαις, να τρέμεις, να χορεύεις, να ταξιδεύεις. Βιβλία που σου γαργαλάνε το μυαλό, που σου χαϊδεύουν την καρδιά, που σου ηλεκτρίζουν το πνεύμα.»
Ο Λεό παρακολουθεί με περιέργεια τα καμώματα της Σαρλότ και γράφει για αυτά στην Μαρία. Όταν την βρίσκει τάβλα, την σώζει καταλαβαίνοντας ότι οι ιστορίες των βιβλίων την ρουφάνε στην δράση τους και ότι για να βγει πρέπει κάποιος να συνεχίσει με δυνατή φωνή την ανάγνωση της ιστορίας.
Η Σαρλότ στήνεται στην αυλή του σχολείου και διαβάζει προκλητικά αφοσιωμένη προκαλώντας την περιέργειά των παιδιών. Δίπλα της ένα καροτσάκι γεμάτο βιβλία, η κινητή βιβλιοθήκη της. Ο άτακτος Μαρτέν ζητά βιβλία που μιλάνε για βρομιές και την επόμενη μέρα του δίνει ένα βιβλίο για γουρουνάκια που ολημερίς στην λάσπη κυλιούνται καθώς και άλλα με τίτλους που κλείνουν μυστήριο και δράση. Η Σαρλότ μεταφέρει την Βιβλιοθήκη στην ευρύχωρη σοφίτα του Δημαρχείου και τακτοποιεί τα βιβλία ανάλογα με το χρώμα τους. Η σοφίτα μετατρέπεται σε χώρο αναψυχής και ανάγνωσης. Τα παιδιά βοηθάνε και η Σαρλότ έχει χρόνο να χάνεται στα βιβλία με ειδική προτίμηση στην Πεντάμορφη και το Τέρας, μιας και ήταν ερωτευμένη μαζί του. Οι γονείς, ο δήμαρχος, οι άνθρωποι φρίττουν και αμφισβητούν την ιδιότητά της ως πραγματικής βιβλιοθηκαρίου…
Μα τι είναι ένας πραγματικός βιβλιοθηκάριος;
Τι είναι αυτά που κάνει ένας αληθινός βιβλιοθηκάριος;
Η πιο παλιά λέξη για βιβλιοθηκάριος ήταν και εκείνη σύνθετη και μιλούσε από μόνη της περισσότερο για την δουλειά του: «βιβλιοφύλακας», φυλούσε, προστάτευε τα βιβλία από κάθε λογής κινδύνους και κυρίως τους ανθρώπους αναγνώστες. Ήταν πιστός στα βιβλία σαν αντικείμενα και δεν ήταν για να τα μοιράζεται.
Μετά η αυστηρή λέξη «βιβλιοφύλακας» εγκαταλείφθηκε, χάθηκε από τα περισσότερα λεξικά, δεν την θυμόμαστε πια παρά σε σπάνιες ιστορικές περιπτώσεις. Αντικαταστάθηκε από την λέξη «βιβλιοθηκάριος», εκείνον που τοποθετεί τα βιβλία στη θήκη τους, δηλαδή στην θέση τους. Εκείνον τον άνθρωπο που δεν φυλάει απλά τα βιβλία αλλά τα φροντίζει, τα βάζει στο σωστό μέρος. Σήμερα, χρησιμοποιούμε τον όρο «βιβλιοθηκάριος» μα παράλληλα έχουμε και έναν άλλο όρο: «βιβλιοθηκονόμος». Και πάλι σύνθετη λέξη: βιβλιοθήκη + οικονόμος και με αυτήν αναφερόμαστε στον ειδικευμένο στην οργάνωση, λειτουργία και διοίκηση των βιβλιοθηκών. Συνδέεται με την πρακτική επιστήμη της Βιβλιοθηκονομίας που πολλά έχει δανειστεί και μάθει από άλλες.
Όπως πολλά μαθαίνουμε από την Σαρλότ από εκείνα που έχουμε ξεχάσει ή που ξεκίνησαν αλλιώς και αλλού κατέληξαν. Σε ξερούς, καταπιεστικούς και δυσάρεστους κανόνες και περιορισμούς (που σχεδόν ανασύρουν τη λέξη «βιβλιοφύλακας» από τα παλιά) που κάνουν την ανάγνωση και την μελέτη δύσκολη, ζήτημα προσπάθειας και ελιγμών. Η Σαρλότ μας ξαναθυμίζει την πολλαπλή ευχαρίστηση, καταργεί τα μη και τα πρέπει, συνδέει την ανάγνωση με την χαρά και την απόλαυση.
Στο μοντέλο της Μαίρη Πόπινς, της ανορθόδοξης γκουβερνάντας που ανοίγει την ομπρέλα της και εξαφανίζεται στον βόρειο άνεμο, έτσι και η Σαρλότ όταν ολοκληρώσει το έργο της, φεύγει γιατί την περιμένει ένα καινούριο επάγγελμα που θα ασκήσει με τον δικό της ελεύθερο τρόπο, κάθε φορά μαθαίνοντας και η ίδια: «Κατάλαβα πια πως οι ήρωες των βιβλίων ζουν σ’ ένα διαφορετικό κόσμο. Μπορούμε να ταξιδεύουμε σ’ ένα βιβλίο, όμως πρέπει πάντα να ξαναγυρίζουμε.»
Μικρό Υστερόγραφο
Στην τελευταία σελίδα της Lifo (αρ.109, 23.04.08) της εβδομάδας διαβάζω για τον θάνατο του Νίκου Παντελάκη που εργάστηκε 77 χρόνια στο Βιβλιοπωλείο της Εστίας και έγραψε για την ζωή του (βλ. Βιβλία για Βιβλία 7). Τον θυμάμαι, τον θυμήθηκα και πάλι και νομίζω πως δεν θα τον ξεχάσω…
Σύγχρονη λογοτεχνία για παιδιά και για νέους-συλλογή Χελιδόνια για παιδιά από 8 ετών
Η Σαρλότ είναι η πολυπρόσωπη αλλιώτικη και όχι μόνο χάρη στο τεράστιο μαύρο καπέλο, ηρωίδα της συγγραφέως Ντομινίκ Ντέμερ. Την μια είναι η καινούρια δασκάλα που διδάσκει τα παιδιά πώς να μετράνε τους τοίχους με μέτρο μακαρόνια, παίζει ποδόσφαιρο και λέει ιστορίες. Την άλλη είναι η μυστηριώδης βιβλιοθηκάριος. Για αυτήν θα πούμε σήμερα.
Η Σαρλότ προσλαμβάνεται από τον δήμαρχο κύριο Τσαντισμένο που τα αγαπημένα του πράγματα είναι να δίνει διαταγές, να βλέπει ποδόσφαιρο στην τηλεόραση, να τσακίζει σάντουιτς με τουλάχιστον 64 φέτες ζαμπόν με μουστάρδα και δεν έχει ανοίξει βιβλίο για βιβλίο ποτέ. Η Σαρλότ καθαρίζει τον χώρο και απογράφει 163 ολόκληρα βιβλία, 202 ποντικοφαγωμένα, 7 μαύρες μεγάλες και 2 μικρές αράχνες και 5 ποντίκια (ζώα που υιοθετεί και φροντίζει). Πετάει τα βαρετά βιβλία και «φαντάζεται… βιβλία που σε κάνουν να γελάς, να κλαις, να τρέμεις, να χορεύεις, να ταξιδεύεις. Βιβλία που σου γαργαλάνε το μυαλό, που σου χαϊδεύουν την καρδιά, που σου ηλεκτρίζουν το πνεύμα.»
Ο Λεό παρακολουθεί με περιέργεια τα καμώματα της Σαρλότ και γράφει για αυτά στην Μαρία. Όταν την βρίσκει τάβλα, την σώζει καταλαβαίνοντας ότι οι ιστορίες των βιβλίων την ρουφάνε στην δράση τους και ότι για να βγει πρέπει κάποιος να συνεχίσει με δυνατή φωνή την ανάγνωση της ιστορίας.
Η Σαρλότ στήνεται στην αυλή του σχολείου και διαβάζει προκλητικά αφοσιωμένη προκαλώντας την περιέργειά των παιδιών. Δίπλα της ένα καροτσάκι γεμάτο βιβλία, η κινητή βιβλιοθήκη της. Ο άτακτος Μαρτέν ζητά βιβλία που μιλάνε για βρομιές και την επόμενη μέρα του δίνει ένα βιβλίο για γουρουνάκια που ολημερίς στην λάσπη κυλιούνται καθώς και άλλα με τίτλους που κλείνουν μυστήριο και δράση. Η Σαρλότ μεταφέρει την Βιβλιοθήκη στην ευρύχωρη σοφίτα του Δημαρχείου και τακτοποιεί τα βιβλία ανάλογα με το χρώμα τους. Η σοφίτα μετατρέπεται σε χώρο αναψυχής και ανάγνωσης. Τα παιδιά βοηθάνε και η Σαρλότ έχει χρόνο να χάνεται στα βιβλία με ειδική προτίμηση στην Πεντάμορφη και το Τέρας, μιας και ήταν ερωτευμένη μαζί του. Οι γονείς, ο δήμαρχος, οι άνθρωποι φρίττουν και αμφισβητούν την ιδιότητά της ως πραγματικής βιβλιοθηκαρίου…
Μα τι είναι ένας πραγματικός βιβλιοθηκάριος;
Τι είναι αυτά που κάνει ένας αληθινός βιβλιοθηκάριος;
Η πιο παλιά λέξη για βιβλιοθηκάριος ήταν και εκείνη σύνθετη και μιλούσε από μόνη της περισσότερο για την δουλειά του: «βιβλιοφύλακας», φυλούσε, προστάτευε τα βιβλία από κάθε λογής κινδύνους και κυρίως τους ανθρώπους αναγνώστες. Ήταν πιστός στα βιβλία σαν αντικείμενα και δεν ήταν για να τα μοιράζεται.
Μετά η αυστηρή λέξη «βιβλιοφύλακας» εγκαταλείφθηκε, χάθηκε από τα περισσότερα λεξικά, δεν την θυμόμαστε πια παρά σε σπάνιες ιστορικές περιπτώσεις. Αντικαταστάθηκε από την λέξη «βιβλιοθηκάριος», εκείνον που τοποθετεί τα βιβλία στη θήκη τους, δηλαδή στην θέση τους. Εκείνον τον άνθρωπο που δεν φυλάει απλά τα βιβλία αλλά τα φροντίζει, τα βάζει στο σωστό μέρος. Σήμερα, χρησιμοποιούμε τον όρο «βιβλιοθηκάριος» μα παράλληλα έχουμε και έναν άλλο όρο: «βιβλιοθηκονόμος». Και πάλι σύνθετη λέξη: βιβλιοθήκη + οικονόμος και με αυτήν αναφερόμαστε στον ειδικευμένο στην οργάνωση, λειτουργία και διοίκηση των βιβλιοθηκών. Συνδέεται με την πρακτική επιστήμη της Βιβλιοθηκονομίας που πολλά έχει δανειστεί και μάθει από άλλες.
Όπως πολλά μαθαίνουμε από την Σαρλότ από εκείνα που έχουμε ξεχάσει ή που ξεκίνησαν αλλιώς και αλλού κατέληξαν. Σε ξερούς, καταπιεστικούς και δυσάρεστους κανόνες και περιορισμούς (που σχεδόν ανασύρουν τη λέξη «βιβλιοφύλακας» από τα παλιά) που κάνουν την ανάγνωση και την μελέτη δύσκολη, ζήτημα προσπάθειας και ελιγμών. Η Σαρλότ μας ξαναθυμίζει την πολλαπλή ευχαρίστηση, καταργεί τα μη και τα πρέπει, συνδέει την ανάγνωση με την χαρά και την απόλαυση.
Στο μοντέλο της Μαίρη Πόπινς, της ανορθόδοξης γκουβερνάντας που ανοίγει την ομπρέλα της και εξαφανίζεται στον βόρειο άνεμο, έτσι και η Σαρλότ όταν ολοκληρώσει το έργο της, φεύγει γιατί την περιμένει ένα καινούριο επάγγελμα που θα ασκήσει με τον δικό της ελεύθερο τρόπο, κάθε φορά μαθαίνοντας και η ίδια: «Κατάλαβα πια πως οι ήρωες των βιβλίων ζουν σ’ ένα διαφορετικό κόσμο. Μπορούμε να ταξιδεύουμε σ’ ένα βιβλίο, όμως πρέπει πάντα να ξαναγυρίζουμε.»
Μικρό Υστερόγραφο
Στην τελευταία σελίδα της Lifo (αρ.109, 23.04.08) της εβδομάδας διαβάζω για τον θάνατο του Νίκου Παντελάκη που εργάστηκε 77 χρόνια στο Βιβλιοπωλείο της Εστίας και έγραψε για την ζωή του (βλ. Βιβλία για Βιβλία 7). Τον θυμάμαι, τον θυμήθηκα και πάλι και νομίζω πως δεν θα τον ξεχάσω…
3 σχόλια:
Βιβλιοφύλακας, βιβλιοθηκάριος, βιβλιοθηκονόμος. Έννοιες όντως διαφορετικές που συνδέονται τόσο στενά που σχεδόν κανείς δε βρίσκει διαφορά.
Πρακτικά ίσως και να μη φαίνεται η διαφορά.
Μια ολόκληρη επιστήμη που σχεδόν ξεχνάει ότι η ανάγνωση είναι πρωτίστως απόλαυση.
Και μιας που αναφέρθηκε ο θάνατος του Παντελάκη, ειλικρινά δεν μπορώ να πω αν συμφωνώ ή διαφωνώ σε αυτό που αναφέρεται στη Lifo "Ο θάνατος του κ. Νίκου μπορεί να θεωρηθεί και το τέλος μιας ολόκληρης εποχής: μιας εποχής που κλείνει μέσα της τα γεγονότα τριών αιώνων, την Αθήνα-χωριό που έχει χαθεί πια ανεπιστρεπτί, τη σχέση του βιβλιοπώλη με το βιβλιόφιλο κοινό του - που είναι κάτι πολύ περισσότερο από τη σχέση πελάτη και υπαλλήλου σε ένα σημερινό μαγαζί.".
Αλήθεια να συμφωνήσω ή να διαφωνήσω;
Αρκετά πρακτικά προβλήματα οργάνωσης μιας βιβλιοθήκης θίγει η πασχαλινή παρουσίαση για τη μυστηριώδη βιβλιοθηκάριο. Κι ακόμα το μέγα θέμα της νοοτροπίας των αρχόντων που περιφρονούν τα βιβλία ή αδιαφορύν ή τα βάζουν στο χαμηλότερο επίπεδο των ενδιαφερόντων τους.
Να σημειώσω μιαν άλλη ετυμολογία για τις λέξεις βιβλιοθηκονομία, βιβλιοθηκονόμος: βιβλιοθήκη+νέμω (=τακτοποιώ, οργανώνω, κατανέμω)
Ωραία σχολια και πολύ ευχαριστώ.
Πραγματικά είναι υπερβολή ότι ένας άνθρωπος αντιπροσωπεύει τρεις αιώνες!! Εξάλλου νομιζω ότι οι εποχές δεν είναι ξεκομένες η μια από την άλλη. Υπάρχουν σημεία αλλαγής και προσαρμογών στο νέο σε όλες.
Η ετυμολογία του βιβλιοθηκονόμου του χρίστου μου μοιάζει καλή και σωστή.
Δημοσίευση σχολίου